Egile-eskubideak urratzea

Egile-eskubideekin babestutako obra baten legez kontrako erabilerak egile-eskubideen urraketak dira.

Baimenik gabeko erabilerarik gertatuz gero, erabiltzailea behartuta egon liteke egileari ordainsaria ematera. Betebehar hori ez dago erabiltzailea baimenik gabeko erabileraren jakitun izatearen mende. Beraz, fede oneko erabiltzaile batek ere ordainsaria eman beharko du, erabilera horri zegokion baimenik ez bazuen. Ordainsariaren zenbatekoa kalkulatzeko, arau-hausleak baimena eskatu balu kaltedunak ordain gisa jasoko lukeen zenbatekoa erabil daiteke.

Beste aukera bat ondorio ekonomiko negatiboen oinarrian kalkulatzea da; horien artean daude alderdi kaltetuak izandako irabazi-galera eta arau-hausleak legez kontrako erabilerarekin lortu dituen irabaziak. Kalte-galerengatiko kalte-ordainaren zenbatekoa banan-banan baloratuko da kasu bakoitzean.

Kalte moralaren kasuan, kalte-ordaina emango da kalte ekonomikoa gertatu den egiaztatu gabe ere. 

Obren baimenik gabeko erabilera jabetza intelektualeko eskubideen kudeaketa-erakundeek ere ikuskatzen dute.

Jabetza Intelektualari buruzko Legea, 140. eta 150. artikuluak. 

Obrak baimenik gabe erabiltzea delitua ere izan daiteke.

Jabetza intelektualaren aurkako delitua

Jabetza intelektualaren aurkako delitua egin dezake norbaitek, zuzeneko edo zeharkako onura ekonomikoa lortzeko asmoz eta hirugarren baten kaltetan, edozein euskarritan finkatutako edo edozein bitartekoren bidez komunikatutako obra edo prestazio literario, artistiko edo zientifiko bat osorik edo partez ekonomikoki ustiatzen duenak, edo haren eraldaketa, interpretazioa edo arte-exekuzioa egiten duenak, edozein euskarritan finkatuta edo edozein bitartekoren bidez komunikatuta, kasuan kasuko jabetza intelektualeko eskubideen titularren edo lagapen-hartzaileen baimenik gabe.

Kasu horietan, sei hilabete eta lau urte bitarteko espetxe zigorrarekin, eta hamabi eta hogeita lau hilabete bitarteko isunarekin zigortu daiteke.

Zigor Kodea, 270. artikulua.

Jabetza intelektualaren aurkako delitu astundua

Zigorra handiagoa izango da baldintza hauetakoren batean:

a) Lortu den edo lortu zitekeen onurak munta ekonomiko berezia izatea.

b) Jazoerak bereziki larriak izatea.

c) Jabetza intelektualeko eskubideak urratzen dituzten jarduerak egitea xede duen erakunde edo elkarte bateko kide izatea erruduna, aldi baterako bada ere.

d) 18 urtetik beherakoak erabiltzea delitu horiek egiteko.

Kasu horietan, bi eta sei urte bitarteko espetxe-zigorra ezarri ahal izango da, baita hemezortzi eta hogeita hamasei hilabete bitarteko isuna eta desgaikuntza berezia ere egindako delituarekin erlazionatutako lanbidean jarduteko, bi eta bost urte bitarteko aldian.

Zigor Kodea, 271. artikulua. 

Pirateria

Pirateria edukiak publikoari banatzea da, eskubideen titularraren baimenik gabe. Piratatzat hartzen da legez kanpo egiten den eta material babestua baimenik gabe kopiatzen den grabazio bat. Materiala legezko jatorrizko grabazio batetik (CD edo DVD bat, adibidez) edo zuzeneko emanaldi batetik (zinemako emanaldia, kontzertu bat edo irratia) kopiatu ahal izan da. Grabazio pirateatuak obren legez kanpoko kopiak dira eta, hortaz, ez dago baimenduta haien erabilera publikoa edo pribatua. Obren legez kanpoko banaketarako bide ohikoenak Interneteko berdinen arteko sareak (P2P), streaming zerbitzuak, mezularitza-zerbitzuak eta biltegiratze-zerbitzuak dira.

Pirateria hau da:

  • Material babestua Interneten baimenik gabe transmititzea (adibidez, MP3 edo beste formatu batzuetako artxiboak partekatu eta deskargatzea, berdinen arteko P2P sare-programen bitartez).
  • Erabilera ez-pribaturako obrak baimenik gabe ekoiztea (adibidez, MP3 artxiboak USB memoria batera kopiatzea, eta fitxategi horiek ikastetxeko ikasgela osoarekin partekatzea, edo disko-bilduma pertsonal bat berdinen artean artxiboak trukatzen dituen programa batean kopiatzea).
  • Grabazio piratak inportatzea.
  • Obra eta produktu pirateatuen kopiak saltzea.