Obrak erabiltzeari buruzko ohiko galderak

Bai. Baimenduta dago zuzeneko estekak jartzea ikastaroaren plataforman edo beste edozein bitartekotan, baldin eta eskubideen titularrek jarri dituzten edo haien adostasunarekin jarri diren eduki irekiekin lotzen badute. Hau da zuzeneko esteka bat: materiala dagoen jatorrizko webgunera zuzenean bideratzen duen esteka. Ikasleek etxean ikus ditzakete bideoak. Ikasgelan onlineko bideoak proiektatzeko, ordea, baimena behar da.

Aktualitateko gertakarien berri emateko, ikus edo entzun daitezkeen obrak kopiatu, banatu eta publikoki komunikatu daitezke, baina helburu informatibo horrek justifikatzen duen heinean bakarrik.

Alokairuko filmak eta dendetan erositakoak erabilera pribaturako baino ez dira. Era berean, erabilera pribaturako baino ezin da grabatu telebistatik. Horrenbestez, pribatua ez den erabilera baterako pelikula bat proiektatzeko, oro har, baimena eskatu behar da, filma nola eskuratu den alde batera utzita.

Zineklub baten jarduerak ez dira erabilera pribatua, proiekzio publikoa baizik; hori dela eta, eskubideen titularren baimena behar da filmak proiektatzeko.

Filmak proiektatzeko baimenak EGEDAri eska dakizkioke, beste titular batzuen (hala nola SGAE eta DAMA) eskubideei kalterik egin gabe, zeinak ordainpekoak izateko eskubidea izango baitute.

Diskurtso eta musika- eta eszena-emanaldiak grabatzeko, oro har, egilearen zein interpretatzailearen baimena behar da.

Grabazioan obra bat agertzen edo sartzen bada, obraren egilearen edo eskubideen beste titular baten baimena lortu behar da obra publikoari transmititzeko.

Identifikatu daitekeen pertsonarik baldin badago grabazioan, baimena eskatu behar zaie ezagutzeko moduan agertzen diren pertsona guztiei hura publikoari transmititu ahal izateko.

Eskubideen titularraren baimena behar da beste norbaitek egindako ikus-entzunezko materiala (adibidez, onlineko bideo bat) webgune pertsonal batean gordetzeko. Hiperesteka zuzenak sortzea baimenduta dago, eta, beraz, YouTubeko bideo baterako esteka bat sor daiteke, hura legezkoa bada. Baliteke bideoaren sortzaileak baimena eman izana bideoa webgunean sartzeko. Ikus-entzunezko edukitzat hartzen dira mota guztietako mugimenduzko irudiak, hala nola telebista-programak, filmak eta onlineko bideoak; adibidez, YouTubeko bideoak.

Oro har, baimena behar da irakaskuntzan Interneteko bideoak proiektatzeko, hala nola YouTubeko bideoak. Hala ere, Interneten badaude bideo asko helburu didaktikoekin erabiltzeko baimenduta daudenak; adibidez, Creative Commons lizentzia batekin.

Aipatzekoa da gerta litekeela titularraren adostasunik gabe igo izana sarera Interneten dagoen materiala. Debekatuta dago Internetera legez kanpo igotako edukia proiektatzea.

Bai. Filmak proiektatzeko baimena behar da, proiekzioa publikoa baita. Proiekzioaren ekitaldiaren publikoa den ebaluatzean, ez du axola zenbat pertsona joaten diren ekitaldira.

Filmak proiektatzeko baimenak EGEDAri eska dakizkioke, beste titular batzuen (hala nola SGAE eta DAMA) eskubideei kalterik egin gabe, zeinak ordainpekoak izateko eskubidea izango baitute. filmaren produktoreari ere eska dakioke zuzenean baimena.

Baimenduta dago ordenagailu-programa baten edo bideo-joko baten laburpen bat erakustea ikasleei eskolen barruan, baldin eta Jabetza Intelektualari buruzko Legearen 32.3 artikuluan adierazitako baldintzak betetzen badira.

32.3 artikuluak baimentzen duenez, Espainiako hezkuntza-sisteman txertatuta dauden zentroetan eskaintzen den hezkuntza arautuko eta partekatuko irakasleek, eta ikerketa arloko erakunde publiko eta unibertsitateetako langileek, ez dute egilearen edo editorearen baimenik beharko obren zati txikiak eta izaera plastiko edo fotografiko figuratiboko obra bakanak erreproduzitu, banatu eta jakinarazteko, betiere merkataritza-xederik gabe erabiltzen badituzte eta honako baldintza hauek guztiak betetzen badituzte:

a) Egintza horiek irakaskuntza-jarduerak argitzeko –bai irakaskuntza presentzialean, bai urrutiko irakaskuntzan– edo ikerketa zientifikorako soilik gauzatzea, eta lortu nahi den helburu ez-komertzialak justifikatzen duen neurrian.

b) Obrak jendarteratuta daude lehendik.

Testuliburuen eta unibertsitateko eskuliburuen kasuan, salbuespen horretan oinarritutako erabilerak oso mugatuak dira. 

Horretarako, egile-eskubideen titularraren baimena behar da.

Oro har, irakaskuntzaren esparruan podcastak entzuteko baimena behar da.

Komeni da zerbitzuaren erabilera-baldintzak irakurtzea. Zerbitzuen erabilera-baldintzek zehazten dute zer helbururekin eta zer baldintzatan erabil daitekeen zerbitzu bakoitza. Zerbitzua erabiltzean, erabiltzaileak konpromisoa hartzen du zerbitzuaren erabilera-baldintzak betetzeko.

Erabilera-baldintzetan erabilera pertsonala baino baimentzen ez duen zerbitzu batean entzungai badago podcasta, ezin izango da entzun irakaskuntzan. Irakaskuntza-erabilera ez da erabilera pertsonala. Egiaztatu zerbitzuaren erabilera-baldintzak podcasta irakaskuntzan erreproduzitu aurretik.

Eskubideen titularraren baimena behar da onlineko bideoak erakusteko, aurrez aurreko zein urrutiko hezkuntzako egoeretan. Hala ere, baliteke bideo jakin bat hezkuntza-helburuekin erabiltzea baimendu izana web-orri batean, webgunearen erabilera-baldintzetan edo bideoari erantsitako Creative Commons lizentzia batekin. Kasu horretan, bideoa irakaskuntzan erakuts eta erabil daiteke, erabilera-baldintzen edo -lizentziaren arabera.

Baimenduta dago Interneten legez dauden bideoetarako hiperesteka zuzenak partekatzea. Ikasleek etxean ikus dezakete bideoa, estekaren bidez.

Oro har, ikasgelan bideoak erakusteko eskubideen titularraren baimena behar da. 32.3 artikuluak baimena ematen die ikastetxe edo institutuei ikasgelako bideo baten zati txiki bat erakusteko.

Adibidez, YouTuberen erabilera-baldintzek xedatzen dute helburu pertsonalekin eta ez komertzialekin baino ezin dela entzun eta ikusi zerbitzuaren edukia. Hala ere, bideoen egileek baimendu ohi dute irakaskuntzan erabiltzea onlineko beren bideoa, adibidez, beren webgunean, webgunearen erabilera-baldintzak betez edo Creative Commons lizentzia batekin. Kasu horretan, bideoa irakaskuntzan erakuts eta erabil daiteke, erabilera-baldintzen edo -lizentziaren arabera.

Halaber, beti eska diezaiokezu baimena egileari edo argitaratzaileari bideo bat erakusteko, baldin eta ez bazaude ziur erakuts daitekeen.

Obra agortuta edo deskatalogatuta egon arren, baimena behar da fotokopiatzeko, salbu eta erabilera pribaturako kopia bada. Hezkuntzaren eremuan obra bat fotokopiatzeko, oro har, eskubideen titularraren baimena edo CEDROren lizentzia behar da.

Irudiaren ondoan copyright sinbolorik ez egoteak ez du esan nahi irudia erabilera librekoa denik.

Copyright sinboloa obra batekin batera erabiltzeak egile-eskubideek babesten duten obra delako hipotesia sortzen du. Sinboloaren erabilerak, berez, ez du egile-eskubiderik sortzen. Egile-eskubideak obra sortzean sortzen dira, sortu zuen egilearentzat. Ez da beharrezkoa obra erregistratzea edo beste izapide batzuk (copyright sinboloa erabiltzea, adibidez) egile-eskubideak sortzeko. Copyright sinboloak obraren egile-eskubideen jabea nor den adieraz dezake.

Baimendutako zita baten luzera zati batera mugatu behar da, eta lortu nahi den helbururako beharrezkoa den neurrian baino ez. Aipuak lotura izan behar du aipua egiten duen pertsona bere testuan edo aurkezpenean lantzen ari den gaiarekin. Aztergai den gaia adibide batekin argitzea izaten da aipuaren helburua.

Aipatzean, aipuaren iturria aipatu behar da, hau da, oro har, egilearen izena eta iturri-obra.

Irudiak aipa daitezke aurkezpen zientifiko batean, hala nola artearen historiari buruzko ikerketa batean edo tesi batean; bai eta aurkezpen kritiko batean ere, adibidez, antzerkiari edo ikusizko arteei buruzko kritika batean. Irudiak lotura izan behar du testuarekin, eta aipuak justifikatuta egon behar du aurkezpena argitzeko edo ilustratzeko. Hala ere, ezin dira bildu ilustrazioak argitalpen bat apaintzeko edo osatzeko, aipu-muga argudiatuta.

Ikasle batek sortutako Gabonetako txartel bat obra babestu bat izan daiteke. Kasu horretan, ikaslearen baimena behar da erabiltzeko. Ikaslea adingabea bada, tutorearen baimena lortu behar da.

Egile-eskubideek sormen-lan baten sortzaile edo artistari eskubide esklusiboa ematen diote sortzen duen lana nola erabili erabakitzeko. Adibidez, marrazki bizidunetako pertsonaiak egile-eskubideek babesten dituzte ikusizko artelan gisa, eta pertsonaiak marka komertzial gisa ere babestuta egon daitezke.

Egile-eskubideek ez dituzte ideiak babesten; beraz, marrazki bizidunetako pertsonaia bat inspirazio-iturri gisa erabil daiteke, eta, adibidez, pertsonaia bat sortzean ahate jantzidun bat marraztu daiteke edo antzeko zerbait, baldin eta beste norbaitek sortutako pertsonaia bat zuzenean erreproduzitzen ez bada. Horrelako egoeretan, pertsonaiak jatorrizko pertsonaiekin identifika daitezkeen baloratzen da.

Marrazki bizidun ezagunetako pertsonaiak marraztu edo margotu daitezke erabilera pribaturako, baina, beste helburu batzuetarako erabiltzeko, eskubideen titularraren adostasuna behar da, oro har. Marrazki horiek ikastetxeko blogean edo aldizkarian erabiltzeko, baimena behar da. Beraz, adostasunik ezean, pertsonaien marrazkiak edo pinturak ezin dira inprimatu salmentarako produktuetan, adibidez, ez eta inprimatutako argitalpen batean edo Interneten argitaratu ere.

Editatzea, ebakitzea eta irudiak prozesatzeko beste era batzuk aldaketak dira. Aldaketa egilearen eskubide esklusiboei dagokie, eta, horretarako, argazkilariaren baimena behar da, oro har. Eskubideen titularrari ez ezik, VEGAP kudeaketa-erakundeari ere eska dakioke baimena. Adibidez, irudiak editatzeko programa batekin egin dakioke ukitu bat irudiari. Editatutako irudia partekatzeko, eskubideen titularraren baimena behar da. Materialak kopiatu eta erabiltzean, egilearen izena eta argitalpena adierazi behar dira kopian edo materialarekin lotuta, jardunbide egokiei jarraituz.

Jabetza Intelektualari buruzko Legeari jarraituz, legezkoa da obra propio batean sartzea inoren idatzizko, soinuzko edo ikus-entzunezko obren pasarteak, bai eta izaera plastikoa edo fotografiko figuratiboa duten obra bakartuak ere, betiere obrak lehendik jendarteratuak badira eta aipu gisa edo haien azterketa edo iruzkina egiteko edo iritzi kritikoa emateko sartu badira. Erabilera hori irakaskuntzan edo ikerketan egin ahal izango da bakarrik, txertatze horren xedeak justifikatzen duen neurrian eta erabilitako obraren izena eta egilea aipatuz. Aipu-eskubidea, duen izaera dela eta, obra zientifikoetan eta irakaskuntzaren esparruan erabiltzen da, oro har, baita beste norbaiten obren kritikak egiteko ere. Irakaskuntza- edo ikerketa-helbururik egon ezean, baimena lortu beharko da.

Jendarteratutako obrak baino ezin dira aipatu, hau da, egileek nolabait publikoaren eskura jarritako obrak. Aipuak lotura nabarmena izan behar du aipua erabiltzen deneko obrarekin.

Oro har, esan daiteke aipua ezin dela oso luzea izan, zati batera mugatu behar dela. Obra bat aipatzean, beti aipatu behar da aipuaren iturria, hau da, oro har, egilearen izena eta iturri den obra.

Prestatzeko jarraibideak baino ez dituzten errezetak, oro har, egile-eskubideen babesetik kanpo daude. Egile-eskubideek ez dute babesten sukaldeko errezeten informazio hutsa; adibidez, osagaien edo proportzioen zerrenda.

Dena den, aipatzekoa da errezeta jabetza intelektualeko eskubideek babestutako testuinguru batean ager daitekeela (adibidez, egunkariko artikulu batean, sukalde-liburu batean edo blog batean), eta hori kopiatzeko baimena beharko dela.

Egokitzapen bat egiteko, eskuarki, autorearen edo eskubideen titularren baimena behar izaten da. Egileak obrari buruz erabakitzeko eskubidea du, beste genero literario edo artistiko batera moldatzean, aldaketak eginda zein egin gabe (hala nola itzulpenak edo egokitzapenak).

Adibidez, lehendik dagoen obra bati gehikuntzak edo beste aldaketa batzuk egiten zaizkionean gertatzen da egokitzapen bat. Hau egokitzapen bat da, adibidez: sinfonia bati moldaketa berriak egitea, literatura-obra bat laburtzea edo liburu bat film edo antzezlan bihurtzea. Egokitzapen bat egiteko, jatorrizko obraren egilearen baimena behar da.

Hala ere, ez da baimenik behar jatorrizko obra babes-epea (jatorrizko egilea hil eta 70 urtera, hurrengo urteko urtarrilaren 1etik) amaitu bada edo, adibidez, obra egokitzea baimentzen duen Creative Commons lizentzia batekin argitaratu bada.

Parodia-mugan oinarrituta ere alda daitezke obrak. Parodia-muga oinarri hartuta, ez du egilearen adostasuna behar jendarteratutako obraren parodiak, betiere harekin nahasteko arriskurik ez badago, eta jatorrizko obrari edo egileari kalterik ez badakarkio. Materiala editatzean, gogoratu behar da egilearen eskubide moralak errespetatu behar direla. Webgune honetan duzu CEDRO lizentziari buruzko informazio gehiago: www.cedro.org

Artikulu bat editatzeko, eskubideen titularraren baimena behar da.

CEDROren baimenarekin, irakasleak estatuko eta atzerriko aldizkarietako artikuluak kopiatu ditzake, eta ikasleei banatu. Lizentziak estatuko zein atzerriko materiala hartzen du barne. Materialak kopiatu eta erabiltzean, egilearen izena eta argitalpena adierazi behar dira kopian edo materialarekin lotuta, jardunbide egokiei jarraituz.

Izaera plastiko edo fotografiko figuratiboko obra isolatuen kasuan, osorik sartu ahal izango dira obra propio batean, aipu-mugan oinarrituta.

Aipu-mugaren baldintzak betetzen ez badira, baimena eskatu beharko zaio eskubideen titularrari edo VEGAPi.

Material didaktiko propio batean, dagoeneko jendarteratuta dauden beste obra batzuen zatiak sar daitezke, aipu-mugan oinarrituta. Sarrera hori aipu gisa egin behar da, edo hura aztertzeko, iruzkintzeko edo iritzi kritikoa emateko. Erabilera hori irakaskuntzarako edo ikerketarako baino ezin izango da egin, txertatze horren xedeak justifikatzen duen neurrian eta iturria eta erabilitako obraren eta egilearen izena aipatuta.

Webgune pertsonal batean argazkiak, irudiak edo testuak jartzen direnean, mundu guztiarentzat ikusgarri bihurtzen dira, eta argitaratzeko baimena behar da. Egile-eskubideei dagokienez, obra bat publikoari komunikatzea da, eta eskubideen titularraren baimena eskatzen du horrek.

Irudiak edo testuak Creative Commons lizentzia badute eta lizentzia horrek materiala Interneten libreki erabiltzea baimentzen badu, irudia edo testua CC lizentziaren baldintzen arabera erabil daitezke. Beste norbaiten irudi edo testuak erabiltzen badira, beti adierazi behar dira egilearen datuak (hau da, haren izena) eta iturria (hau da, nondik hartu zen irudia edo testua).

Baimena behar da besteren musika eta irudiak trailer batean sartzeko.

PowerPoint edo antzeko aurkezpen bati hondo-musika gehitzea sinkronizazio bat da, eta, horretarako, musikaren egileen baimen berezi bat behar da. SGAEri edo SEDAri ere eska dakieke baimena, betiere AIEk eta AGEDIk ordezkatutako beste titular batzuei dagozkien eskubideei kalterik egin gabe.

Liburu baten trailerrean, norberak egindako eta hartutako irudiak ere erabil daitezke, bai eta norberak sortutako musika edo Interneten dauden erabilera libreko irudiak eta musika ere, hala nola CC lizentzia duten irudiak edo babes-epea amaitua duten materialak.

Literatura-obra baten zati bat erabili ahal izango duzu zeure obran, aipu-mugan oinarrituta. Aipu-mugaren baldintzak betetzen ez badira, eskubideen titularraren baimena beharko da zati bat erabiltzeko. Ikastetxeentzako egile-eskubideen CEDROren lizentziarekin, baimena lortzen da ikasgelan testu-obrak erabiltzeko eta ikastetxearen intranetean kopia partzialak eskuragarri jartzeko. 

Materiala aldatzeko, oro har, autorearen edo eskubideen titularraren baimena behar da. Oro har, egile-eskubideek babestutako obrak badira, ez dago baimenduta atazak aldatzea; adibidez, jatorrizko ataza bati erantzuteko aukera berriak gehitzea.

Hala ere, Jabetza Intelektualari buruzko Legeak ez du beti babesten ataza jakin bat, nahiz eta obrak originaltasun-atalasea gainditu. Ataza jakin bat egile-eskubideek babesten ez badute, libreki alda daiteke. Hala ere, esan behar da jabetza intelektualeko eskubideek babesten dituztela ariketen koadernotxoak, testuliburuak edo ariketa-liburuak, eta, beraz, eskubideen titularraren baimena behar dela kopiatzeko, aldatzeko edo banatzeko. Egile-eskubideen titularraren baimena behar da atazen multzoa edo testuliburua eta ariketa-liburua kopiatu eta aldatzeko. Testuliburuen kopia partzialak egiteko, CEDROren lizentzia lor daiteke.

Egile-eskubideek ez dituzte ideiak babesten; horrenbestez, ideia bera erabil dezakezu zure atazetan.

Printzipioz, irudiak edo irudi zatiak argazki-collageetan erabiltzeko, egilearen baimena behar da.

Obra-maila lortzeko, egilearen erabaki sortzaileak eta pertsonalak islatu behar ditu, hau da, originala izan behar du.

Aipu-muga oinarri hartuta, irakasle batek obra propio batean (adibidez, ikasleentzat sortzen dituen materialak, tesi bat, txosten bat, etab.) besteren obra baten zati bat edo izaera plastiko edo fotografiko figuratiboko obra isolatu bat sartu ahal izango du, baldin eta dagoeneko jendarteratuta dauden obrak badira eta aipu gisa edo analisi, iruzkin edo iritzi kritiko gisa sartzen badira. Erabilera hori irakaskuntzan edo ikerketan egin ahal izango da bakarrik, txertatze horren xedeak justifikatzen duen neurrian eta erabilitako obraren izena eta egilea aipatuz. Ezin izango du zatirik edo irudirik sartu, baldin eta irakaskuntza- edo ikerketa-helbururik ez badago.

Aipuak helburu garrantzitsu eta justifikatua izan behar du, norberaren testu edo aurkezpen bati laguntzeko. Baldintza horiek betetzen ez badira, irakasleak edo ikastetxeak baimena beharko du.

Liburu bat jendaurrean irakurtzea komunikazio publikoko egintza bat da. Obra baten komunikazio publikoa egiteko, oro har, eskubideen titularraren baimena behar da. Gero eskolaren webgunean edo intranetean eskuragarri jartzeko liburu edo ipuin baten irakurketa grabatzeko, baimena behar da. Eskubideen titularrak (egileak eta/edo argitaratzaileak) eman dezake baimen hori, eta, halaber, CEDRO eskubideak kudeatzeko erakundera jo daiteke.

PowerPoint edo antzeko aurkezpen bati hondo-musika gehitzea sinkronizazio bat da, eta, horretarako, musikaren egileen baimen berezi bat behar da. Baimena SGAEn eta SEDAn eskuratu daiteke, hargatik eragotzi gabe AGEDI eta AIEk ordezkatutako beste titular batzuei dagozkien eskubideak.

Babesaldia amaitua duen edo eskubideen titularrak horretarako baimena (adibidez, CC lizentzia batekin) eman duen musika libreki erabil daiteke. Halaber, sormen propioko hondo-musika sar daiteke norberaren bideo batean.

Erabilera hori egiteko, baimena behar da.

Kanten hitzak partekatzeko, eskubideen titularraren baimena behar da. Era berean, irakaskuntzan partiturak kopiatu eta kopiak banatzeko, eskubideen titularraren baimena edo CEDROren lizentzia behar da. CEDROk lizentzia espezifikoa ematen du musika-irakaskuntzan partiturak kopiatzeko.

Ikastetxeentzako CEDROren egile-eskubideen lizentziari buruzko informazio gehiago nahi izanez gero, jo www.cedro.org webgunera.

Ikastaldeak musika erreproduzitzeko baimena lortu behar du, SGAEn eta SEDAn, hargatik eragotzi gabe AGEDI eta AIEk ordezkatutako eskubideen titularrei dagozkien eskubideak. 

Hirugarrenen musika interpretatzeko baimena SGAEren eta SEDAren eskutik lor daiteke. Elkarteak ekitaldian musika interpretatzeko baimenak lortu behar ditu SGAEn eta SEDAn.

Bideo bati musika gehitzea sinkronizazio bat da, eta, horretarako, musika-egileen baimen berezi bat behar da. Baimena SGAEn eta SEDAn eskuratu daiteke, hargatik eragotzi gabe AGEDI eta AIEk ordezkatutako beste titular batzuei dagozkien eskubideak.

Babesaldia amaitua duen edo eskubideen titularrak horretarako baimena (adibidez, CC lizentzia batekin) eman duen musika libreki erabil daiteke. Halaber, sormen propioko hondo-musika sar daiteke norberaren bideo batean.

PowerPoint edo antzeko aurkezpen bati hondo-musika gehitzea sinkronizazio bat da, eta, horretarako, musikaren egileen baimen berezi bat behar da. Baimena SGAEn eta SEDAn eskuratu daiteke, hargatik eragotzi gabe AGEDI eta AIEk ordezkatutako beste titular batzuei dagozkien eskubideak.

Babesaldia amaitua duen edo eskubideen titularrak horretarako baimena (adibidez, CC lizentzia batekin) eman duen musika libreki erabil daiteke. Halaber, sormen propioko hondo-musika sar daiteke norberaren bideo batean.

Spotify Free eta Spotify Premium zerbitzuen erabiltzeko baldintzek erabilera pribatu pertsonalerako erabiltzea baino ez dute baimentzen. Spotifyko musika klase batean erreproduzitzea erabilera-baldintzen aurkakoa izango litzateke.

Eskubideen titularrei baimena eskatu behar zaie ikasgelan musika transmititzeko.

Halaber, baimena behar da Interneten eta sare sozialen kanaletan musika erabiltzeko edo partekatzeko. Ikastetxe batek ez du baimenik behar ikasgelan musika erabiltzeko. Dagozkion kudeaketa-erakundeetara jo dezakezu: SGAE/SEDA, AGEDI edo AIE.

Ikasleen obrak eta argazkiak erabiltzeko eta partekatzeko, haien baimena behar da, eta, adingabeak badira, gurasoena ere bai. Ikasle batek sortutako obra baten egile-eskubideak berari dagozkio beti.

Erabiltzen duzun argazkian pertsonaren bat identifika badaiteke, haren baimena beharko duzu. Printzipioz, gomendatzen da talde itxi bat erabiltzea, eta taldeko ikasleak eta haien gurasoak beste inor sartu ezin izatea han.

Komenigarria da onlineko zerbitzuen erabilera-baldintzak arretaz irakurtzea zerbitzua erabili aurretik. Baliteke erabilera-baldintzetan zerbitzu-hornitzaileak eskubideak bere buruari lagatzea, adibidez. Irakasleak zerbitzuan gordetzen baditu ikasleen lanak, eskubidea izan behar du ikasleen eskubideak hirugarrenei lagatzeko.

Ikasleek ikastetxeko liburutegiko obren kopiak egin ahal izateko, oro har, baimena behar da. CEDROk liburutegietan eta dokumentazio-zentroetan erreproduzitzeko lizentziak ditu. Gainera, liburutegi batzuek muga edo salbuespen zehatzak balia ditzakete, hala nola Jabetza Intelektualari buruzko Legearen 37.2 artikuluan aurreikusitako muga, zeinetan baimena ematen baitzaie establezimendu batzuei obrak mailegatzeko (haietako batzuek ordaindu behar dute horregatik). Printzipio berberak aplikagarri dira liburutegian proiektuak egitean eta egile-eskubideetan oro har. Beste norbaiten obra bat norberaren obretan erabiltzeko, egile-eskubideen titularraren baimena behar da.

Liburutegiak proiektu bat bere webgunean argitaratu nahi badu, begiratu behar du proiektuaren egileek eta liburutegiak eskubide guztiak dituztela proiektuan erabilitako testuak, irudiak eta musika Interneten argitaratzeko. Gainera, liburutegiak proiektuaren egileen baimenak behar ditu Interneten argitaratzeko. Adingabeak proiektuaren egileak badira, edo irudietan ager badaitezke, tutoreen baimena ere behar da.

Urrutiko hezkuntzan eskola edo hitzaldi bat grabatu eta transmititzeko, irakaslearen edo hizlariaren adostasuna behar da. Ahozko aurkezpen bat ere, hala nola hitzaldi edo ponentzia bat, babestu dezakete egile-eskubideek, behar bezain originala bada.

Irakaslearen beraren aurkezpenaz gain, klaseetan egile-eskubideek babestutako obra asko erabiltzen dira, hala nola irudiak, testuliburuen orriak edo aldizkarietako artikuluak. Urrutiko irakaskuntzarako eskola bat grabatzen denean, obra horiek ere agertuko dira grabazioan. Urrutiko hezkuntzaren barruan obrak grabatzeko, grabazioan ageri diren obra guztien eskubideen titularren baimena behar da.

Aipu-mugaren babesean egin ahal izango dut, baldin eta Jabetza Intelektualari buruzko Legearen 32.1 artikuluan adierazitako baldintzak betetzen baditut.

Bai, ikastetxeko arauek baimentzen badute. Interneten nabigatu daiteke. Hala ere, online dagoen pelikula, bideo edo testu-obra bat proiekzio-kanoi baten bidez ematea, adibidez, jendearen eskura jartzeko egintza bat da, eta eskubideen titularraren baimena behar du.

Ikasleek egile-eskubideak sortzen dituzte berek sortutako materialagatik (hala nola marrazkiak edo idatzizko tesiak). Ikaslearen adostasuna behar da obra hori erabiltzeko, adibidez, ikastetxearen webgunean. Ikaslea adingabea bada, tutoreen baimena lortu behar da.

Jabetza Intelektualari buruzko Legea obra guztiei aplikatzen zaie, adierazteko edo argitaratzeko modua edozein dela ere. Hori dela eta, Interneten aurkitzen ditugun obrak ere babesten dituzte egile eskubideek, besteak bezala.

Jabetza Intelektualari buruzko Legearen arabera, literatura-obra edo artelan baten egileak eskubide esklusiboa du bere obraren erabilerari buruz erabakitzeko. Egilearen eskubide esklusiboak obra kopiatzeko erabil daitezkeen baliabide tekniko eta metodo guztiak hartzen ditu. Internetetik kopiatzea edo deskargatzea obra baten kopiak sortzeko modu bat da.

Horregatik, egile-eskubideek babestutako obrak Interneten erabiltzeko baimena ere behar da. Kasu batzuetan, baliteke egileak baimena eman izana bere obrak Interneten libreki erabiltzeko, adibidez, Creative Commons lizentzia batekin. Obra horiek lizentziaren baldintzen arabera erabil daitezke.

Materiala Interneten edo intranet batean argitaratzen denean, ez da erabilera pribatu bat Jabetza Intelektualari buruzko Legean aurreikusitakoaren arabera, baizik eta komunikazio publikoko edo eskuragarri jartzeko egintza bat. Interneten edo intranet batean, obraren kopia bat egiten da, eta jendearen eskura jartzen da. Biak egilearen eskubide esklusiboak dira. Beraz, obrak kopiatu eta argitaratzeko, eskubideen titularraren baimena behar da.

Hiperestekak klik egitean beste webgune batera zuzenean bideratzen duten estekak dira. Baimenduta dago estekak sartzea zure lan, webgune edo blogean, baldin eta legezko webguneekin lotzen badute, eta eskubideen titularrak jarri baditu edo haren adostasunarekin jarri badira han ostatatutako testuak, irudiak, bideoak edo musika.

Baimenduta dago ordenagailu-programa baten edo bideo-joko baten laburpen bat erakustea ikasleei eskolen barruan, baldin eta Jabetza Intelektualari buruzko Legearen 32.3 artikuluan adierazitako baldintzak betetzen badira.

32.3 artikuluak baimentzen duenez, Espainiako hezkuntza-sisteman txertatuta dauden zentroetan eskaintzen den hezkuntza arautuko eta partekatuko irakasleek, eta ikerketa arloko erakunde publiko eta unibertsitateetako langileek, ez dute egilearen edo editorearen baimenik beharko obren zati txikiak eta izaera plastiko edo fotografiko figuratiboko obra bakanak erreproduzitu, banatu eta jakinarazteko, betiere merkataritza-xederik gabe erabiltzen badituzte eta honako baldintza hauek guztiak betetzen badituzte:

a) Egintza horiek irakaskuntza-jarduerak argitzeko –bai irakaskuntza presentzialean, bai urrutiko irakaskuntzan– edo ikerketa zientifikorako soilik gauzatzea, eta lortu nahi den helburu ez-komertzialak justifikatzen duen neurrian.

b) Obrak jendarteratuta daude lehendik.

Testuliburuen eta unibertsitateko eskuliburuen kasuan, salbuespen horretan oinarritutako erabilerak oso mugatuak dira. 

Horretarako, egile-eskubideen titularraren baimena behar da.

Oro har, irakaskuntzaren esparruan podcastak entzuteko baimena behar da.

Komeni da zerbitzuaren erabilera-baldintzak irakurtzea. Zerbitzuen erabilera-baldintzek zehazten dute zer helbururekin eta zer baldintzatan erabil daitekeen zerbitzu bakoitza. Zerbitzua erabiltzean, erabiltzaileak konpromisoa hartzen du zerbitzuaren erabilera-baldintzak betetzeko.

Erabilera-baldintzetan erabilera pertsonala baino baimentzen ez duen zerbitzu batean entzungai badago podcasta, ezin izango da entzun irakaskuntzan. Irakaskuntza-erabilera ez da erabilera pertsonala. Egiaztatu zerbitzuaren erabilera-baldintzak podcasta irakaskuntzan erreproduzitu aurretik.