Egile-eskubideei buruzko zeure jolasa sortzea

Proiektuaren ideia bikoteka edo talde txikitan jolas bat egitea da, egile-eskubideak ikasteko. Ikasleek beren jolasaren edukia diseinatuko dute; egile-eskubideei buruzko informazioa bilatuko dute; jokoaren galderak egingo dituzte; arauak idatziko dituzte; jolas-taula marraztuko dute, eta jokoa beste modu batera kodetu edo prestatuko dute. Jolasak amaitu ondoren, ikastalde osoarekin jolastu ahal izango dute.

Norentzat da? Lehen Hezkuntzarako, DBHrako, Batxilergorako eta Lanbide Heziketarako

Proiektuan, taldean lan egin daiteke zenbait irakasgairen artean. Proiektua oso egokia da, zehazki, informatika, hizkuntza eta literatura, ikusizko arteak, gizarte zientziak, historia eta matematika irakasgaietarako. Proiektuak ezagutza-sorta zabalarekin du zerikusia.

Diseinatu zeure jolasa

1. Pentsatu zeure jolaserako gai bat, eta diseinatu jolasaren ideiai aihe ja suunnittele pelin konsepti

Jolasa mahai-joko edo karta-joko bihur daiteke; galdetegi bat presta daiteke; jolasa bera kodetu daiteke, edo erabiltzeko prest dauden aplikazioak erabil daitezke. Gida honek ez du jarraibiderik ematen jolasa kodetzeko edo aplikazioei buruz. Hala ere, jarraibideak aurki ditzakezu Interneten bilatuz, edo aholkua eska diezaiokezu irakasleari.

Pentsatu zer jolas-mota egon daitezkeen. Zer iritziko zenioke egile-eskubideen gaiak ikasteko jolas dibertigarri eta egoki bati?

2. Erabaki zer egiten saiatzen diren jokalariak eta jokoak nola funtzionatuko duen

Pentsatu nola irabaziko den jokoan. Joko askotan, helmugara iristen den lehena edo puntu gehien lortu dituena da irabazlea.

Erabili jolas ezagunak ideiak ateratzeko: Trivial Pursuit jokoak eta Afrikako Izarra jokoak ez dute era berean funtzionatzen, adibidez. Batak ezagutzak probatzen ditu, eta, bestean, harribitxi bat bilatzen da.

3. Idatzi jolasaren arauak eta jarraibideak

Pentsatu nola funtzionatuko duen jolasak. Dadoak jaurtiko dira; kartak altxatuko dira, ala gezi bat biraraziko da? Puntuak pilatuko dira, ala misioak beteko dira? Irteerako laukitxotik helmugakoraino jarraitu beharreko ibilbide bakarra egiten duzu, ala noranzko edo norabide batean baino gehiagotan ibil zaitezke jolas-taulan edo jolas-taularen inguruan? Edo bideojoko bat kodetzen ari zara, eta horretan maila batetik bestera egingo da aurrera, edo galdetegi bateko galderei erantzungo zaie?

Dauden jolasen ideiak aprobetxa ditzakezu. Ideiak ez daude babestuta, baina ezin dituzu beste jolas bateko testua, irudiak, jolas-taula eta abar kopiatu zeure jolasera.

4. Diseinatu eta egin jolas-taula bat eta osagarriak

Lehenik eta behin, egin jolas-taularen zirriborro bat paperean. Kartoizko edo birziklatutako materialekin egin dezakezu jolas-taula. Zenbait figura txiki balia ditzakezu (plastikozko animaliak, Lego panpinak, antzinako jolasen piezak, eta abar). Ordenagailuan ere kodetu dezakezu jokoa.

Aholkua:

Interneten, badaude mahai-jolasen txantiloiak inprimatzeko prest, eta zeure jolas-txantiloia sortzeko balia ditzakezun mahai-jolasen sorgailuak.

http://www.toolsforeducators.com/boardgames/

http://people.uncw.edu/ertzbergerj/word_games.html

http://donnayoung.org/homeschooling/games/game-boards.htm

Galdera-sortak egiteko prest dauden aplikazioak ere erabil ditzakezu, hala nola Kahoot, Quizlet eta Socrative.

5. Bilatu informazioa, eta idatzi galderak edo jolaserako beste eduki batzuk.

Jolasaren helburua egile-eskubideei buruz ikastea da. Besteak beste, galdera-sorten edo baieztapenen bidez ikas daitezke egile-eskubideak jolasean. Adibidez, jolasean, galderak edo baieztapenak dituzten kartak egon daitezke, eta haien erantzunek zehazten dute nola egiten duen aurrera jokalariak jolas-taulan edo zenbat puntu irabazten dituen.

Bilatu Interneten egile-eskubideei buruzko informazioa. Aztertu zein diren egile-eskubideei buruzko oinarrizko ezagutzak. Zer ikasi beharko zenukete zuk eta ikaskideek egile-eskubideei buruz jolasten ari zareten bitartean?

Informazioa bilatzeko aholkuak:

  • Pentsatu informazioa bilatzeko erabiliko dituzun gako-hitz batzuk.
  • Erabili bi informazio-iturri edo gehiago.
  • Gogoratu iturrien kritika, eta begiratu nolako fidagarritasuna duen webguneak.
  • Apuntatu informazio-iturriak (webguneen helbideak).

Lehen Hezkuntzan informazioa bilatzeko aholkuak hemen aurki ditzakezu, adibidez:

https://opentunti.fi/plans/show/3757/mediataidot-4lk-tiedonhaku

Galdera bakoitzak, adibidez, 3-4 erantzun-aukera izan ditzake, eta horietako bat bakarrik zuzena izan. Galderak, halaber, egia ala gezurra erantzuteko baieztapenak izan daitezke, edo irudiekin egindako enigmak.

Galdera-sortekin eta jokoekin Egile Eskubideen Ikasgelan eta Tekijänoikeus.fi webgunean ohitu zaitezke, eta bertan ideiak bilatu zeure jolaseko galderak egiteko.

www.www.auladerechodeautor.org

https://tekijanoikeus.fi/tietovisat/

Galdera-sortako galderetarako eredua:

Nor jotzen da egiletzat?

  1. Obra baten ale bat (adibidez, liburu bat, bideo-joko bat edo film baten DVDa) daukan edonor.
  2. Obra bat sortu duen norbait (hala nola liburu bat, bideojoko bat edo film bat).
  3. Obrak partekatzen dituen edonor, hala nola musika edo filmak streaming bidez partekatzeko zerbitzuak (Spotify edo Netflix, adibidez).

Jarduera-txarteletarako bi eredu:

a) Zeure talde gogokoenaren musika Spotifyn entzuten duzu. Horretatik, artistak hileko ordainketaren eta publizitatearen zati bat jasotzen du. Lauki bat aurreratu.

b) Zeure talde gogokoenaren kontzertu baten bideoa grabatu duzu, eta YouTuben partekatzea erabaki duzu. Hori ez dago baimenduta musika sortzaileen eta bandaren baimenik gabe. Beraz, bideoa YouTubetik ezabatuko da. Bi laukitxo atzera egiten duzu zure fitxarekin, eta txanda batez geratuko zara pentsatzeko nola joka dezakezun besteen egile-eskubideak ez urratzeko.

6. Saiatu jolasean aritzen, eta aldaketak egin jarraibideetan, arauetan edo galderetan, behar den heinean.

Jolas bat argitaratu aurretik, erakustaldi bat egin ohi da, eta horretan jolastu, eta proban jarri. Helburua da ikustea ea ulerterrazak diren jolasaren jarraibideak, arauak eta galderak eta behar bezala funtzionatzen duen denak. Beste norbaiti ere eska diezaiokezu zure jolasa probatzeko.

7. Jolastu ikastaldearekin jolasetan

Partekatu nahi duzu zeure jolasa besteekin?

Nahi izanez gero, sare sozialetan partekatu ditzakezu jolasa edo haren argazkiak, nola egin zen erakusten duten bideoak, eta abar. Jolasa beste norbaitekin batera sortu baduzu, zuek guztiok ados egon beharko duzue jokoa Interneten edo sare sozialetan partekatu edo argitaratu ahal izatearekin.

Gogoratu jolasaren sortzaile guztien eta haien tutoreen baimena behar duzula jolasa edo haren argazkiak eta bideoak partekatzeko sare sozialetan.

Gainera, ez ahaztu jolasaren sortzaile guztien izenak adieraztea, eta egiaztatu beste norbaitek sortutako obrak (hala nola irudiak edo musika) erabili eta partekatzeko behar diren baimenak dituzula. Egile-eskubideak egilearenak dira!

Sare sozialetan partekatzean, erabili #juegodederechosdeautor, #auladelderechodeautor eta @CEDROenlinea etiketa.